Đau đầu toàn bộ, đau đầu một, đau vùng trán và đau sau đầu đều có thể là dấu hiệu của một số loại bệnh khác nhau.
Theo VeryWellHealth, hầu hết mọi người đều gặp phải cơn đau đầu vào một thời điểm nào đó. Dựa vào vị trí xuất hiện cơn đau đầu là cách dễ dàng nhất để phân loại và biết thông tin chi tiết về cơn đau đang gặp phải. Đau đầu được chia thành cơn đau đầu nguyên phát (đau tại vị trí tổn thương) và cơn đau đầu thứ phát (đau do một bệnh lý khác ảnh hưởng). Đau đầu thứ phát ít phổ biến hơn và phát sinh từ một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Dưới đây là nguyên nhân chính và phụ có thể gây ra đau đầu dựa trên vị trí của cơn đau.
Đau toàn bộ đầu
Bạn có cảm giác đau toàn bộ đầu, không khu trú ở một vị trí cụ thể nào. Đau đầu nguyên phát ở toàn bộ đầu gồm nhiều loại như:
Cơn đau đầu kiểu căng thẳng: áp lực lên cả hai bên đầu, có cảm giác như đầu bị quấn một dải băng, có thể liên quan đến sự nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh.
Đau nửa đầu Migraine: thường gây ra cảm giác đau nhói ở cả hai bên hoặc một bên đầu và nặng hơn khi cơ thể tham gia vận động mạnh. Cơn đau này có xu hướng suy nhược hơn so với đau đầu kiểu căng thẳng vì sẽ dễ kèm theo buồn nôn, nôn, nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh.
Loại đau đầu thứ phát ở toàn bộ đầu gồm:
Đau đầu sau nhiễm trùng: được mô tả là cơn đau nhói, thường do virus gây ra bệnh cảm lạnh, cúm hoặc Covid-19.
Đau đầu sau chấn thương: xảy ra sau chấn thương như sọ não, thường có các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, nôn và vấn đề về trí nhớ.
Đau đầu do viêm màng não: là tình trạng viêm màng não và tủy sống, có những cơn đau toàn thân, kèm sốt và cứng cổ.
Đau đầu do khối u não: có cảm giác như đau nửa đầu âm ỉ hoặc đau đầu kiểu căng thẳng, có thể kèm theo buồn nôn và nôn.
Đau đầu do đột quỵ: vì thiếu máu cục bộ xảy ra khi một động mạch cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn, có cảm giác giống như đau nửa đầu hoặc đau đầu kiểu căng thẳng.
Đau đầu sấm sét: là một cơn đau đầu dữ dội, đột ngột bùng phát, thường có nguyên nhân do xuất huyết dưới nhện vì đột quỵ xuất huyết não (một động mạch trong não bị vỡ và chảy máu).
Đau một bên đầu
Cơn đau một bên đầu là khi cảm giác đau chỉ có thể cảm nhận ở một bên đầu, có thể bao gồm các vị trí và nguyên nhân sau.
Đau nửa đầu Migraine: cơn đau nửa đầu này thường xuyên xảy ra ở một bên đầu, dù chúng cũng xuất hiện ở toàn bộ đầu.
Đau đầu cụm Cluster headaches: biểu hiện bằng những cơn đau dữ dội ở xung quanh mắt, vùng thái dương một bên đầu, thường kèm với da đỏ bừng, đổ mồ hôi, đỏ mắt, chảy nước mắt, nghẹt mũi và bồn chồn.
Đau nửa đầu liên tục hemicrania continua: biểu hiện bằng những cơn đau dai dẳng, xảy ra hàng ngày ở một bên đầu, triệu chứng thường kéo dài từ 3 tháng trở lên. Đây là loại đau đầu hiếm gặp, có thể kèm theo đỏ hoặc chảy nước mắt, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, đổ mồ hôi, đỏ bừng một bên mặt ở cùng bên của cơn đau đầu.
Đau đầu do chứng tăng huyết áp kịch phát: gây ra cơn đau nhói dữ dội như cắt, bắt đầu và kết thúc đột ngột. Cơn đau hiếm gặp này thường ở xung quanh hoặc sau mắt, vùng thái dương; một số trường hợp xảy ra ở trán hoặc sau đầu.
Ngoài ra, cơn đau nửa đầu còn có thể xảy ra do viêm động mạch tế bào khổng lồ (GCA) – một loại viêm mạch máu ở các nhánh của động mạch cổ lớn. Đau đầu do GCA rất dữ dội và có thể xảy ra ở bất cứ đâu nhưng thường khu trú ở một bên đầu gần thái dương. Các triệu chứng khác bao gồm đau da đầu, thay đổi thị lực, đau hàm khi nhai và giảm cân ngoài ý muốn.
Đau vùng trán
Đây là loại đau đầu mà cơn đau tập trung ở vùng đầu trán hoặc chỉ riêng vùng trán. Loại đau đầu nguyên phát liên quan đến đau đầu trán bao gồm đau đầu căng thẳng, đau nửa đầu ở vùng tráng và đau từng cụm (khu trú ở một bên đầu, thường gần thái dương, mắt hoặc trán). Đau đầu ở vùng trán còn được phân loại theo tình trạng bệnh như:
Đau đầu do viêm xoang: thường gây ra cảm giác nặng nề hoặc áp lực ở trán hoặc gò má, phát sinh do nhiễm trùng xoang, do virus, vi khuẩn hoặc dị ứng. Các triệu chứng kèm theo có thể bao gồm nghẹt mũi và chảy nước mũi.
Viêm động mạch tế bào khổng lồ: thường xảy ra gần thái dương nhưng cũng có thể xảy ra trên trán.
Đau sau đầu
Loại đau đầu nguyên phát ở sau đầu là đau đầu kiểu căng thẳng thường có cảm giác như một cơn đau xung quanh đầu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chúng có thể tập trung ở phía sau đầu. Loại đau đầu thứ phát gây đau sau đầu bao gồm:
Đau dây thần kinh chẩm phát triển: khi một trong các dây thần kinh chẩm (đi từ phần trên cùng của tủy sống đến mặt sau của hộp sọ) bị kẹt, bị kích thích hoặc bị tổn thương. Cơn đau đầu xuyên qua hoặc đau nhói và di chuyển từ đáy hộp sọ sang hai bên và phía trước đầu.
Đau do hạ huyết áp nội: sọ tự phát xảy ra khi có áp lực dịch tủy sống thấp trong não, gây ra một cơn đau đầu dữ dội thường nằm ở phía sau đầu. Đau đầu nặng hơn khi đứng hoặc ngồi và hết sau khi nằm xuống.
Đau đầu Cervicogenic: là chứng đau đầu một bên nhưng bắt đầu ở cổ và lan từ sau đầu ra trước. Chúng có thể xuất phát từ viêm khớp cột sống trên, dây thần kinh bị chèn ép hoặc chấn thương.
Hầu hết các cơn đau đầu sẽ tự biến mất khi dùng thuốc, các biện pháp đơn giản như nghỉ ngơi hoặc giải quyết nguyên nhân cơ bản. Tuy nhiên,bạn cần đến gặp bác sĩ khi có một số dấu hiệu như đau đầu xảy ra thường xuyên hơn hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, đau đầu ở người bị bệnh ung thư hoặc có virus HIV, từ 65 tuổi trở lên và đang trải qua một kiểu đau đầu mới. Cơn đau đầu xuất hiện khi hắt hơi, ho hoặc tập thể dục, đau đầu tái phát do dùng thuốc giảm đau thường xuyên (dấu hiệu của lạm dụng thuốc ) cũng cần thăm khám.
Anh Chi (Theo VeryWellHealth)